Jeśli chcesz zostać freelancerem, czeka Cię życie pełne wrażeń. Będąc swoim własnym szefem masz wiele różnych przywilejów – możesz sam wybierać, kiedy masz urlop, jakie zlecenia przyjmujesz, itd. Praca w domu to niewątpliwie kusząca perspektywa, która gwarantuje Ci większą elastyczność niż jakakolwiek praca w biurze, ale warto jednak mieć na uwadze fakt, że pracując na własną rękę musimy sobie umieć sami radzić z wszelkimi formalnościami. Zaliczają się do nich rozliczenia podatkowe.
Forma działalności
Wiele z naszych obowiązków wynika z tego, jaką formę działalności prowadzimy. Możemy wykonywać projekty dla klientów prywatnie lub jako firma i zależnie od tego, co wybierzemy, to nasza sytuacja będzie wyglądać zupełnie inaczej. Oczywiście, nie oznacza to, że mamy pełną dowolność w zdecydowaniu, czy nasza praca ma taki czy inny charakter. W oczach prawa działalność gospodarcza jest wtedy, kiedy freelancer świadczy usługi w swojej branży w sposób zorganizowany i ciągły, choć znaczenie tych terminów nie jest w przepisach doprecyzowane.To, czy mamy już działalność gospodarczą będzie zależeć również od tego, jak dużo mamy podpisanych umów o dzieło – kiedy liczba ta wynosi powyżej 10, to już raczej nie będzie to traktowane jako działalność prywatna.
Działalność gospodarcza a prywatna
Od tego, czy prowadzimy działalność gospodarczą czy prywatną będzie zależeć cały szereg obowiązków i korzyści. Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, aby naraz być freelancerem prowadzącym obydwie formy działalności. Jeśli mamy na przykład działalność oferującą konkretny rodzaj usług, ale chcemy też wykonać innego typu zlecenia, to jak najbardziej możemy to zrobić prywatnie.
Przy działalności gospodarczej możemy oczekiwać:
- możliwości wyboru podatku liniowego 19%,
- szeroki zakres kosztów uzyskania przychodu,
- możliwość odliczania VAT od dokonanych zakupów,
- konieczność samodzielnego obliczania i odprowadzania podatku VAT,
- samodzielne opłacanie podatku dochodowego oraz składki ZUS,
- wymagane prowadzenie ewidencji podatkowej,
- możliwość rozliczeń kwartalnych.
Jeśli chodzi zaś o działalność prywatną, to można się spodziewać:
- rozliczenia na podstawie umowy o dzieło,
- rozliczenia w skali podatkowej 18/32%,
- możliwość odliczania kosztu uzyskania przychodów w wysokości 50% w przypadku rozliczania prawami autorskimi lub własności przemysłowej,
- umowy zawarte z kimś innym niż pracodawcą nie podlegają składkom ZUS,
- 50-procentowe koszty uzyskania przychodu nie mogą przekroczyć połowy pierwszego progu podatkowego (~40 tys. zł), a po przekroczeniu tego limitu nie można też uwzględnić kosztów 20%.
Rozliczenia podatkowe
To, jak będziemy rozliczać nasze usługi zależy od tego, kto jest odbiorcą naszych usług – poza formą naszej działalności, oczywiście. Dlatego wyróżniamy następujące formy rozliczeń:
- przedsiębiorca-przedsiębiorca – czyli działania świadczone firmom przez freelancera z działalnością gospodarczą. Przede wszystkim wiążą się one z wystawieniem faktury VAT. Warto sprawdzić informacje o swoim kontrahencie, by uniknąć ryzyka oszustwa,
- osoba prywatna-przedsiębiorca – tutaj sprawa wygląda nieco prościej, choć należy pamiętać o konieczności kasy fiskalnej, bo choć nie musimy wystawiać faktury VAT, to dokumenty potwierdzające dochody są niezbędne. Warto jednak mieć na uwadze, że czasem i tak klient może poprosić o fakturę VAT,
- osoba prywatna-osoba prywatna – w takiej sytuacji nie mamy żadnego obowiązku wystawiać dokumenty podatkowe, chyba że takie jest życzenie klienta. Pamiętajmy jednak o samodzielnych roczliczeniach z tytułu uzyskania przychodu.
